Μιντιακά Φεμινιστικά Τεστ

Τα μιντιακά τεστ (media tests), γνωστά και ως τεστ κριτικής (critique tests), είναι εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την ανάλυση και αξιολόγηση περιεχομένου μιντιακών προϊόντων, ιδίως ταινιών και τηλεοπτικών προγραμμάτων. Αποτελούνται από ένα σύνολο κριτηρίων τα οποία ανάλογα με το αν ικανοποιούνται ή όχι αναδεικνύουν την προκατάληψη των δημιουργών για κοινωνικά θέματα που αφορούν π.χ. το φύλο, το χρώμα του δέρματος, τη σεξουαλική προτίμηση κλπ. Στην περίπτωση των μιντιακών φεμινιστικών τεστ (feminist media tests), στόχος είναι να αξιολογηθεί η ανισότητα στην απεικόνιση των γυναικών και των έμφυλων σχέσεων, τόσο σε μυθοπλαστικά όσο και σε μη-μυθοπλαστικά δημιουργικά έργα. Κατά τις δεκαετίες του 2000 και 2010 αναπτύχθηκαν διάφορα μιντιακά τεστ από κριτικούς και μπλόγκερ εμπνευσμένων από το πρώτο του είδους, το Bechdel test (Μπέκντελ τεστ) τη δεκαετία του 1980.

· Bechdel Test

Το Bechdel Test πήρε το όνομα του από την κωμικογράφο Alison Bechdel, η οποία το παρουσίασε για πρώτη φορά στο κόμικ με τίτλο Dykes to Watch Out For, το 1985. Πρόκειται για ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της γυναικείας παρουσίας σε ταινίες, τηλεοπτικές σειρές και λοιπά μυθοπλαστικά έργα.

Το Bechdel Test αποτελείται από τρία απλά κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται (για παράδειγμα σε μια ταινία) για να περάσει το τεστ:

1. Πρέπει να έχει τουλάχιστον δύο γυναικείους χαρακτήρες με ονόματα.
2. Οι δύο γυναικείοι χαρακτήρες πρέπει να έχουν μια συζήτηση μεταξύ τους.
3. Η συζήτηση πρέπει να αφορά κάτι άλλο εκτός από έναν άνδρα.

Το Bechdel Test δεν αποτελεί απαραίτητα ένδειξη για την ποιότητα ενός έργου αλλά αναδεικνύει τη συχνή έλλειψη ποικιλομορφίας και πολυφωνίας στην αναπαράσταση των γυναικών στην ψυχαγωγία. Πολλοί επίσημοι οργανισμοί όπως το Ινστιτούτο Κινηματογράφου της Σουηδίας (Swedish Film Institute) χρησιμοποιούν το εν λόγω τεστ για την αξιολόγηση ταινιών, μάλιστα αρκετές δεν περνούν το Bechdel Test, κάτι που λειτουργεί ως αφετηρία για συζητήσεις σχετικά με την έμφυλη αναπαράσταση και τις ανισότητες στον χώρο του πολιτισμού.

· Johanson Analysis

Η Ανάλυση Γιόχανσον (Johanson Analysis) είναι ένα από τα πιο περιεκτικά, από άποψη κριτηρίων, τεστ. Δημιουργήθηκε από την κριτικό κινηματογράφου MaryAnn Johanson το 2015 και αποτελεί μια μέθοδο αξιολόγησης της γυναικείας αναπαράστασης στις κινηματογραφικές ταινίες του αμρικάνικου mainstream κινηματογράφου (αλλά και σε περιεχόμενο βιβλίων ή άλλων έργων).

Αυτό το μακροσκελές τεστ αποτελείται τέσσερις κατηγορίες:

1. Τη γυναικεία αναπαράσταση
2. Τη γυναικεία αυτενέργεια / δύναμη / εξουσία
3. Το ανδρικό βλέμμα (male gaze)
4. Το φύλο (gender) και η σεξουαλικότητα

Η 1^η κατηγορία αναφέρεται στη βασική αναπαράσταση των γυναικείων χαρακτήρων (συμπεριλαμβανομένων και των κοριτσιών), είτε πρόκειται για κεντρικούς, είτε για δευτερεύοντες. Αξιολογείται κατά πόσο ανακαλύπτουν τον εαυτό τους, ενεργούν με αυτοδιάθεση και προωθούν την πλοκή της ιστορίας βάσει των δικών τους εμπειριών.

Η 2^η κατηγορία αφορά το κατά πόσο οι γυναικείοι χαρακτήρες έχουν τον έλεγχο της ζωής τους και αν κατέχουν κάποια θέση εξουσίας/δύναμης (κατεξοχήν ανδρικό προνόμιο) πως αυτό επηρεάζει τη θηλυκότητά τους.

Η 3^η κατηγορία εξετάζει αυτό που η Laura Mulvey αποκαλεί “ανδρικό βλέμμα”, κατά πόσο οι γυναίκες αντιμετωπίζονται ως σεξουαλικοποιημένα αντικείμενα παρά ως υποκείμενα με προσωπικότητα, σε αντιδιαστολή με τους ανδρικούς χαρακτήρες.

Και τέλος η 4^η κατηγορία που εξετάζει κατά πόσο οι γυναικείοι χαρακτήρες καθορίζονται από κοινωνικό τους φύλο. Πως παρουσιάζονται οι διαπροσωπικές τους σχέσεις με τα άτομα του αντίθετου φύλου και τα παιδιά, και αν οι ανδρικοί χαρακτήρες ελέγχουν ή προσπαθούν να ελέγξουν τη σεξουαλική τους ζωή.